Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753
Girouflèio(-en-bagueto)
Erysimum virgatum
Brassicaceae Cruciferae
Noms en français : Vélar en baguette, Vélar à feuilles d'épervière.
Descripcioun :Aquesto girouflèio trachis dins lis ermas e en ribo de camin, de pisto de mountagno. Se recounèis i péu de si fueio d'en bas que soun estela (di tres partido), à si lòngui silico (> 3 cm un cop maduro) que rèston proche de la cambo, à si petalo gaire larjo (< 4 mm) e à si fueio dóu mitan quàsi entiero o à dènt < 1 mm. Pensa de coumpara emé lis àutri Erysimum en cliquant sus la grosso flécho verdo çai-souto.
Usanço :Couneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Erbo
Taio : 20 à 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Renadivo mounoucarpico
Gènre : Erysimum
Famiho : Brassicaceae
Famiho classico : Cruciferae
Ordre : Brassicales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 9 à 13 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 400 à 2200 m
Aparado : Noun
Mai à avoust
Liò : Ermas
- camin
- Pisto
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Erysimum virgatum Roth, 1797